Hij noemde het manifest van Norbert Schotte en Jan Willem van de Groep; Een eerlijk speelveld voor een duurzamer Nederland 'in het hart van wat er nodig is'. En zo was de bodem rijp gemaakt voor de Gideonsbende. Sinds de oprichting van Stichting Gideon – building transition tribes in de zomer van 2021 sluiten er elke dag gemiddeld zo'n 10 nieuwe Gideons aan. Allemaal mensen die in of rond de bouwsector werken en iets willen doen; willen (samen)werken aan een betere en snellere verduurzaming van de hele sector.

Afgelopen week was er weer de nodige media-aandacht waarin de Gideonsbende werd geïnterviewd. Deze keer bij NPO 2 in de serie Wat houdt ons tegen van HUMAN, in De Groene Amsterdammer en in Trouw. Een journalistiek drieluik waarin meer licht wordt geschenen op de krachten die invloed hebben op het invoeren van een nieuwe eis over de CO2-uitstoot van materialen.

Wettelijke eis voor CO2-uitstoot van materialen

Het eerlijke speelveld creëren voor biobased materialen is namelijk nog steeds een van de belangrijkste peilers binnen Gideon. We zitten in een woningcrisis en willen zoveel mogelijk nieuwe woningen bouwen. Tegelijkertijd zitten we in een klimaatcrisis en moeten we in 2050 klimaatneutraal zijn. Deze ambities zitten elkaar nogal in de weg, want de productie van bouwmaterialen zoals beton en staal is goed voor 11% van de jaarlijkse Nederlandse CO2-uitstoot. We kunnen de woningcrisis oplossen zonder de klimaatcrisis te verergeren door met biobased materialen als hout en hennep te gaan bouwen.

Vorig jaar rond deze tijd haalden we opgelucht adem toen we de kamerbrief van toenmalig minister Hugo de Jonge lazen. Het leek erop dat er een nieuwe wettelijke eis zou gaan komen voor de CO2-uitstoot van materialen, naast de MPG die worstelt met twee grote weeffouten. Omdat de crux voor de transitie in de komende twintig jaar zit, en de massa in de bouwsector niet meer doet dan het wettelijke minimum, was dat dé maatregel die nodig was.

Klankbordgroep van traditionele bedrijven

Norbert Schotte nam afgelopen jaar deel aan de klankbordgroep van het ministerie van BZK. Al snel werden de krachten van de traditionele bouwlobby zichtbaar. Waar we vanuit Gideon aan tafel zaten voor het klimaat, wilden de gevestigde partijen vooral handhaven hoe we al jaren bouwen. Met staal, beton en bakstenen. Het financiële budget (kortetermijnwinst) boven het carbon-budget (langetermijnwaarde). De vertegenwoordigers van de partijen, die weinig openstaan voor vernieuwing, wisten demissionair minister Hugo de Jonge te vertragen en de CO2-eis komt er nog niet. Er komt wel een weinig impactvolle aanpassing van de bouwvallige MPG. En we wachten op Europa voor een aanvullende CO2-eis.

Uit het artikel in Trouw: “Gerommel in de marge”, noemt bouwexpert Schotte deze aanpassingen van het bestaande beleid. “De huidige regels gaan namelijk niet over de korte termijn, en dat is de termijn die telt voor het klimaat.” Wachten op Brussel is onverstandig, vinden Schotte en Van den Dobbelsteen. Want hoe de Europese regels er precies uit gaan zien, is nog lang niet duidelijk. Frankrijk en Denemarken hebben al beleid ingevoerd om de korte termijn-uitstoot van de bouw te beperken, zegt Schotte. “Dat toont dat Nederland dit ook al kan doen, los van waar Brussel straks mee komt. Dan lopen we voorop.”

‘Een kalkoen zet zichzelf ook niet op het kerstmenu’

Over het hele probleem van het oneerlijke speelveld, het achterstellen van biobased materialen en proces om tot betere regelgeving te komen werden afgelopen week twee artikelen gepubliceerd in Trouw – Een CO2 eis voor de bouw? Toch maar even niet en De Groene Amsterdammer – Laat de bouwsector niet de norm bepalen en het HUMAN tv-programma Wat houdt ons tegen – Een beter milieu begint op de bouwplaats uitgezonden. Het geeft een wezenlijke inkijk in hoe politiek de kwestie rond het klimaat is. En wat er wel kan en moet gebeuren om te zorgen dat we het Klimaat wel voorop te stellen.

Uit het artikel in de Groene Amsterdammer: Heeft de minister te veel naar de industrie geluisterd? ‘Dat is een verkeerde voorspiegeling van zaken’, zegt De Jonge. ‘We hebben heel veel deskundigen geraadpleegd en natuurlijk vaar je niet alleen op de voorhoede. Uiteindelijk stellen we eisen die ambitieus zijn maar die de bouw nog wel kan waarmaken.’ ‘De industrie en bouwsector mogen altijd meepraten’, zegt hoogleraar Van den Dobbelsteen. ‘Natuurlijk heb je input en kennis uit de praktijk nodig, maar laat ze in godsnaam niet de normen bepalen.’ Bouwexpert Schotte is het ermee eens: ‘Een kalkoen zet zichzelf ook niet op het kerstmenu.’

Meer doen dan het minimale?

In 2024 zullen we aan dit dossier blijven werken. Wil jij ook, met andere gelijkgestemden aan de slag en je hier ook hard voor maken? Meld je dan aan om actief te worden binnen de Gideonsbende.

PS: De afbeelding bij dit artikel is een screenshot dat wij van Human hebben gekregen. Het copyright is dan ook van Omroep HUMAN en wij vinden het heel fijn dat wij dit beeld mochten gebruiken.